Mãn dục nam là một hiện tượng tự nhiên mà bất cứ nam giới nào cũng có thể gặp phải, nhất là nam giới bước vào độ tuổi trung niên trên 40 tuổi. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và chất lượng cuộc sống. Vậy đây là bệnh gì? Nhận biết và phòng tránh thế nào? Thông tin dưới bài viết sẽ giúp bạn đọc rõ hơn về vấn đề này. Mời bạn cùng tham khảo!
Mãn dục nam là gì?
Mãn dục nam là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở nam giới do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể khi tuổi cao. Các cơ quan trong cơ thể bị lão hóa, suy giảm chức năng, chẳng hạn như cơ quan sinh dục,...
Mãn dục nam là bệnh lý suy giảm testosterone tự nhiên do tuổi tác
Nói cụ thể hơn mãn dục là bệnh lý làm giảm nồng độ testosterone trong máu dưới mức bình thường (dưới 10 - 35 nanomol/lít) ở nam giới. Việc suy giảm hormone sẽ dẫn tới suy giảm chức năng sinh dục, giảm sinh tinh, rối loạn cương dương. Ngoài ra tình trạng này còn gây ra một số ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của nam giới.
Testosterone là nội tiết tố quan trọng đối với nam giới và tham gia hầu hết mọi chức năng sinh lý của nam giới. Từ hệ thống sinh sản, tình dục cho đến hoạt động của các khối cơ, mật độ xương đều có sự tham gia của nội tiết tố này. Bị suy giảm testosterone sẽ gây ra nhiều bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe.
Triệu chứng thường gặp của mãn dục nam
Mãn dục nam dễ dàng nhận biết qua các triệu chứng toàn thân và trong đời sống tình dục. Dưới đây là những dấu hiệu cụ thể, bao gồm:
Trong đời sống tình dục:
- Giảm ham muốn tình dục.
- Rối loạn cương dương.
- Giảm cả về số lượng và chất lượng của tinh trùng.
Triệu chứng toàn thân:
- Béo phì.
- Rụng lông nách và lông vùng khác.
- Ngực vú xệ xuống.
- Khối mỡ trong cơ thể tăng lên.
- Cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, tính tình thay đổi thất thường, lúc buồn, lúc cáu giận, dễ bị tủi thân,...
- Khối lượng cơ giảm xuống không còn săn chắc nữa.
- Cơ thể bị suy nhược.
- Đau xương khớp, gặp các vấn đề về xương như: loãng xương, thoái hóa xương, gãy xương,...
- Khó ngủ, mất ngủ, có cảm giác buồn ngủ nhưng lại khó ngủ, khó tập trung.
- Xuất hiện các bệnh lý như: Cao huyết áp, tim mạch bị rối loạn, bệnh mạch vành,...
- Rối loạn máu, thiếu máu, da bị nhợt nhạt,...
Một số triệu chứng cụ thể khi bị mãn dục nam
Nguyên nhân chính gây mãn dục nam
Mãn dục nam là bệnh lý do lão hóa tự nhiên, tuổi tác hoặc di truyền. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là do sự suy giảm nội tiết tố testosterone trong máu khiến giảm khả năng sinh dục. Ngoài ra còn có một số yếu tố làm suy giảm nội tiết tố testosterone trong máu được tìm thấy như sau:
- Tuổi tác tăng lên khiến sự ham muốn tình dục ở nam giới suy giảm nhiều, dễ nhận thấy là đàn ông ở độ tuổi từ 40 trở đi.
- Do yếu tố di truyền: Trong gia đình có người từng bị mắc mãn dục sớm thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh càng cao.
- Tinh hoàn nhỏ, bị khiếm khuyết gia tăng sự xơ hóa, thoái hóa khi tuổi càng cao và khiến lưu lượng máu đến tinh hoàn bị giảm xuống.
- Giảm nội tiết tố testosterone.
- Do lạm dụng thuốc làm giảm nội tiết testosterone trong máu như thuốc tim mạch, thuốc ngủ, thuốc dạ dày,...
- Cơ thể mắc phải một số bệnh lý liên quan đến mãn dục như: Đái tháo đường, rối loạn cương dương, tim mạch, phì đại tiền liệt tuyến,...
- Ngoài ra còn một số yếu tố ảnh hưởng khác như: Chấn thương bộ phận sinh dục, chế độ ăn uống sinh hoạt không phù hợp,...
Tuổi tác tăng cao là nguyên nhân chính dẫn đến mãn dục nam
Đối tượng nguy cơ
Bệnh mãn dục nam thường chủ yếu xảy ra ở những nam giới có tuổi tác cao, thông thường từ 40 trở đi và thể hiện rõ ở tuổi 50 - 60. Đây là tình trạng bệnh lý tự nhiên do suy giảm nội tiết tố testosterone trong cơ thể. Vì vậy, nam giới nào cũng có thể mắc phải bệnh này.
Nam giới trên 40 là những đối tượng nguy cơ dễ bị mãn dục nhất
Biến chứng thường gặp
Mãn dục nam có thể gây ra nhiều biến chứng về sức khỏe cũng như đời sống hàng ngày. Không chỉ ảnh hưởng đến đời sống tình dục, hạnh phúc gia đình, chất lượng cuộc sống mà bệnh còn có thể gây ra một số bệnh lý có diễn biến phức tạp như:
- Suy giảm hoạt động chức năng của não bộ.
- Bệnh tim mạch.
- Cao huyết áp.
- Mỡ trong máu cao.
- Đái tháo đường.
- Loãng xương.
- Gãy xương.
- Thoái hóa xương.
Mãn dục nam tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý ảnh hưởng đến sức khỏe
Các bệnh lý diễn biến rất phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người bệnh. Vì vậy khi nhận thấy bất cứ dấu hiệu bất thường nào người bệnh cần thăm khám bác sĩ ngay để được kiểm tra và tư vấn điều trị. Chẩn đoán điều trị mãn dục nam sớm sẽ giảm các nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp cơ thể mau phục hồi về cả thể chất lẫn tinh thần.
Các phương pháp chẩn đoán
Đối với bệnh mãn dục nam sẽ có hai hình thức chẩn đoán chính đó là thăm khám lâm sàng và thăm khám cận lâm sàng. Cụ thể mỗi phương pháp như sau:
Thăm khám lâm sàng
Hình thức thăm khám lâm sàng chỉ là những hoạt động theo dõi sức khỏe, hỏi thăm những triệu chứng đang gặp phải. Ngoài ra bác sĩ còn hỏi thêm các thông tin về lối sống, tiền sử bệnh, loại thuốc đã và đang sử dụng,... Những bước thăm hỏi sơ bộ tổng quan này sẽ giúp bác sĩ nhận biết được tình trạng bệnh và đưa ra hướng xử lý phù hợp.
Cần thăm khám khi có những triệu chứng mãn dục nam
Thăm khám cận lâm sàng
Sau khi thăm khám sơ bộ xong, bác sĩ sẽ chỉ định làm các siêu âm, xét nghiệm để đưa ra những chẩn đoán chính xác hơn. Cụ thể bác sĩ cho làm xét nghiệm nội tiết tố hướng sinh dục nam để xác định nồng độ testosterone có giảm bất thường hay không. Mức testosterone bình thường là từ 10 - 35 nanomol/lít, nếu nội tiết tố ở dưới mức này thì bệnh nhân đang đối mặt với tình trạng mãn dục nam.
Ngoài ra bác sĩ có thể chỉ định tiến hành một số xét nghiệm khác để loại trừ thiếu hụt các hormone khác hoặc xác định các bệnh lý mãn dục khác. Cụ thể như sau:
- Xét nghiệm sinh hóa: Đánh giá chức năng hoạt động của tạng phủ.
- Xét nghiệm nồng độ prolactin huyết thanh: Sàng lọc u tuyến.
- Xét nghiệm độ bão hòa transferrin: Sàng lọc bệnh quá tải sắt.
- Siêu âm tuyến tiền liệt: Xét nghiệm này giúp kiểm tra kích thước và chức năng của tuyến tiền liệt, đặc biệt quan trọng với những người có triệu chứng tiết niệu do mãn dục nam.
- Chụp X-quang: Phương pháp này chủ yếu được sử dụng để kiểm tra tình trạng xương, đặc biệt là phát hiện loãng xương – một hệ quả phổ biến của mãn dục nam do thiếu hụt testosterone. X-quang giúp xác định mức độ thoái hóa xương, gãy xương tiềm ẩn, hoặc các bất thường liên quan đến khớp và cột sống.
- Chụp CT (Chụp cắt lớp vi tính): Phương pháp này cung cấp hình ảnh chi tiết về các cấu trúc bên trong cơ thể. Ở nam giới mãn dục, chụp CT có thể được sử dụng để kiểm tra tuyến tiền liệt, tuyến yên, hoặc các cơ quan khác nếu có nghi ngờ về sự phát triển bất thường, như khối u hoặc tổn thương.
- Chụp MRI (Cộng hưởng từ): MRI cung cấp hình ảnh rõ nét và chi tiết hơn so với CT, đặc biệt đối với các mô mềm. Nó có thể được chỉ định khi cần đánh giá chức năng của tuyến yên – nơi điều hòa hormone sinh dục, hoặc kiểm tra các khối u, tổn thương thần kinh và mạch máu có liên quan đến suy giảm chức năng tình dục.
Thực hiện các xét nghiệm sẽ giúp chẩn đoán bệnh mãn dục chính xác
Phương pháp điều trị bệnh mãn dục nam
Một trong những phương pháp điều trị bệnh mãn dục nam phổ biến nhất hiện nay đó là liệu pháp thay thế testosterone. Thực hiện liệu pháp này sẽ bổ sung lượng testosterone thiếu hụt trong cơ thể. Nội tiết tố được bù đắp về mức bình thường sẽ giúp tăng ham muốn tình dục, giảm mỡ, tăng cơ, cải thiện chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Liệu pháp thay thế testosterone là phương pháp điều trị mãn dục nam phổ biến
Phương pháp này mặc dù có hiệu quả trong việc tăng nội tiết tố testosterone về mức bình thường nhưng cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, rủi ro ngoài ý muốn. Vì vậy, trước khi thực hiện liệu pháp này, người bệnh nên hỏi bác sĩ về tác dụng phụ cũng như các nguy cơ có thể xảy ra. Như vậy mới có thể lựa chọn giải pháp giảm thiểu rủi ro xuống mức thấp nhất.
Ngoài ra người bệnh có thể bổ sung testosterone từ những chế phẩm khác như: thuốc tiêm, gel bôi, viên nang, miếng dán trên da. Tùy vào mức độ bệnh, lối sống sinh hoạt của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị tốt nhất. Người bệnh có thể sử dụng một số dạng bổ sung testosterone cụ thể như sau:
- Viên nang: Uống 2 lần/ngày, uống sau bữa ăn.
- Tiêm bắp: Liều lượng 50mg/lần đối với testosterone enanthate, testosterone cypionate.
- Gel bôi: Loại 1% hoặc 1,62% sử dụng liều lượng 5g/ngày.
- Miếng dán trên da.
- Thuốc ngậm dưới lưỡi: 30mg/lần, ngày sử dụng 2 lần.
- Xịt mũi: Liều lượng 5,5mg/lỗ mũi, ngày sử dụng 3 lần.
- Cấy testosterone dưới da: liều lượng 75mg/ viên và dùng từ 4-6 viên với tác dụng kéo dài 3 đến 6 tháng.
- Dung dịch lăn nách sử dụng 60mg x 1 lần/ngày.
Biện pháp phòng ngừa
Để phòng ngừa bệnh mãn dục nam, mỗi người cần thay đổi thói quen sinh hoạt và thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh hơn. Cụ thể như sau:
- Uống nhiều nước.
- Bổ sung thêm một số loại vitamin thiết yếu như: Vitamin D, canxi, vi khoáng,...
- Hạn chế sử dụng rượu bia, hút thuốc lá, chất kích thích, caffeine,...
- Tập thể dục thường xuyên.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa khi điều trị bệnh.
- Hạn chế sự căng thẳng, stress.
- Khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường cần liên hệ với bác sĩ hoặc đi thăm khám ngay.
- Ăn nhiều rau xanh.
- Không quan hệ tình dục nhiều lần khiến cơ thể quá sức.
- Tránh làm những việc tổn hại đến bộ phận sinh dục.
Thực hiện chế độ dinh dưỡng đủ chất giúp cơ thể khỏe mạnh, làm chậm quá trình suy giảm testosterone ở nam giới
Các câu hỏi thường gặp
Mãn dục nam có khác với mãn kinh ở phụ nữ không?
Mãn dục nam khác với mãn kinh ở phụ nữ ở chỗ nó diễn ra từ từ và không có sự dừng hoàn toàn về khả năng sinh sản. Trong khi mãn kinh ở phụ nữ là một quá trình rõ ràng với sự dừng kinh nguyệt ở độ tuổi nhất định. Mãn dục nam có thể diễn ra trong nhiều năm và không có dấu hiệu rõ ràng khi bắt đầu.
Mãn dục nam có gây vô sinh không?
Bệnh mãn dục xuất hiện là do sự suy giảm nồng độ testosterone trong cơ thể nam giới do vấn đề tuổi tác. Trong khi đó testosterone là nội tiết tố quan trọng góp phần tăng sự hưng phấn khi quan hệ tình dục, giúp sản sinh tinh trùng,... Đây chính là hormon sinh sản giúp đàn ông có cảm hứng khi yêu.
Sự suy giảm testosterone không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh lý mà còn làm giảm sức khỏe tổng thể. Tình trạng này kéo dài sẽ gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, giảm khối lượng cơ bắp, loãng xương, thay đổi tâm trạng,... Từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của nam giới.
Tuy nhiên, tình trạng này không gây ra vô sinh hoàn toàn. Có rất nhiều trường hợp nam giới bị mãn dục nam vẫn có thể sinh con, nhưng khả năng sinh sản đã giảm bởi số lượng và chất lượng tinh trùng thấp.
Mãn dục nam có phòng ngừa được không?
Tình trạng này xuất hiện tự nhiên nên không thể phòng ngừa hoàn toàn được. Nhưng có thể thực hiện một số biện pháp làm chậm quá trình suy giảm testosterone trong cơ thể bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất,...
Mãn dục nam là quá trình tự nhiên xuất hiện khi tuổi tác tăng cao nên khó tránh khỏi được. Điều quan trọng để giảm thiểu triệu chứng, phòng ngừa bệnh là mỗi người hãy chú ý đến sức khỏe của mình bằng cách thăm khám sức khỏe định kỳ, thực hiện lối sống lành mạnh. Nếu bạn đang ở trong tình trạng này và khiến cuộc sống của mình suy giảm chất lượng hãy tới ngay Bệnh viện Đại học Phenikaa để được tư vấn, thăm khám và đưa ra những hướng xử lý phù hợp nhất.
